مسجد ایاصوفیه استانبول

قطعا مهم ترین نکته ای که هر ببیننده ای را در نگاه اول به ایاصوفیه جذب می کند، عظمت و شکوه بناست و اینکه چطور با دانش و تکنولوژیِ هزار و پانصد سال پیش چنین عمارتِ عظیمی ساخته شده که امروزه و با فناوریِ مدرن،فقط مرمت و بازسازی اش چندین سال زمان می برد.

قبرِهای قدیمی با صلیبهای بزرگ در محوطه ی بیرونیِ موزه، فضا را وهم انگیز کرده و یادآور فیلمهای هیچکاک است.

سرامیک کاریِ ظریف دیوارها و نقاشی های سقف خبر از هنرمندیِ هنرمندانِ قرون وسطی می دهد و حین قدم زدن در راهروهای تاریکِ تاریخِ پر فراز و نشیبِ سقوطِ کنستانتین توسط عثمانی و تبدیلِ بزرگ ترین کلیسای ارتودوکس جهان به بزرگ ترین مسجد دنیا همچون فیلم سینمایی از مقابل چشم رد می شود و آدم را به یاد داستانِ محاصره ی شهر و مقاومت مردم و دست آخر سقوط می اندازد.

مسجد ایاصوفیه در استانبول، روزگاری یک کلیسای جامع بود که بر اثر ویرانی‌های چندباره، سه دفعه بازسازی شده است. اولین‌بار آن را در سال ۳۶۰ به دستور امپراتور کنستانتین ساخته‌اند.در آن زمان نام مسجد ایاصوفیه «کلیسای بزرگ» بود. بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کلیسای جامع در دوره امپراتوری بیزانس (روم شرقی) که محلی برای تاج‌گذاری حاکمان هم بود. اما در سال ۴۰۴ به علت شورش‌هایی که در آن سال اتفاق افتاد، دچار آتش‌سوزی می‌شود و بخش قابل توجهی از کلیسا ویران شد.

در سال ۴۱۵ کلیسا را به دستور دولت وقت بازسازی می‌کنند. اما دوباره در جریان شورش‌های سال ۵۳۲ آتش گرفته و دچار آسیب‌های فراوانی می‌شود. ایاصوفیه امروزی، بنایی است که برای سومین بار بازسازی شده و در سال ۵۳۲ امپراتور ژوستینین فرصت را غنیمت شمارد و دستور مرمت و بازسازی مسجد را صادر کرد.سال ۵۳۲ دو معمار با نام‌های «آنتمیوس ترالس» و «ایسیدوروس» بازسازی را آغاز می‌کنند و در سال ۵۳۷ کار ساخت‌وساز مسجد به بهترین شکل به پایان می‌رسد.

در نهایت با به روی کار آمدن آتاتورک، مسجد ایاصوفیه در ترکیه از سال ۱۹۳۵ به موزه تغییر کاربری می‌دهد و از سال 2020 به عنوان مسجد مورد استفاده قارا می گیرد.

وقتی از در چوبی و بزرگ و ساده آن وارد می شوید اولین چیزی که جلبتان می کند بلندای سقف و اسامی بزرگ محمد و علی و حسین (ع) است که بر روی جایگاهی مدور و بزرگ و سبز رنگ با خط طلایی بر بالای ایاصوفیه به چشم می خورند. کمی که چشم بچرخانید تصاویر حضرت مسیح و مریم نیز به چشمتان خواهد خورد. محراب بلندش در گوشه ای قرار دارد و ناقوس کلیسایش آرام گرفته به روی زمین است و نوعی تناقضی دینی در جای جای آن به چشم میخورد. برای رفتن به طبقه بالای آن باید پلکان سنگی پیچ در پیچی را طی کنید تا از آن بالا راحتتر بتوانید عظمت های لوسترهای آویزانش را درک کنید. نقش و نگارهای زیر گنبد رنگ باخته است اما آنقدر عظمت دارد که محو شکوه آن شوید و از دیدنش لذت ببرید.


قبل از بازدید از ایاصوفیه بدانید

مسجد ایاصوفیه در استانبول در کنار ارزش تاریخی خود، از نظر مذهبی هم از اهمیت بالایی برخوردار است؛ از این رو، مانند بسیاری از اماکن مذهبی دنیا قوانین مشخصی را برای ورود به آن باید رعایت کنید.

ساعت بازدید ساعت بازدید از ایاصوفیه به عنوان یک مسجد، به طور معمول به زمان‌های نماز وابسته است. بازدیدکنندگان می‌توانند در ساعات غیر از زمان‌های نماز از این مکان دیدن کنند. معمولاً ایاصوفیه در طول روز و به ویژه در ساعات صبح تا عصر باز است، اما بهتر است قبل از رفتن، ساعت‌های دقیق را بررسی کنید، زیرا ممکن است به دلیل مناسبت‌های خاص یا تغییرات اداری، ساعات بازدید متفاوت باشد.
 هزینه بازدید از سال 2020 ایاصوفیه از موزه به مسجد تبدیل شد و بازدید از آن هزینه ایی ندارد.
 لباس مناسب پیش از ورود به ایاصوفیه، حتماً کفش‌های خود را درآورید. این بنا یک مکان مقدس است که به عنوان مسجد مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای ورود به ایاصوفیه، پوشاندن سر الزامی است. روسری‌هایی به صورت رایگان در ورودی مسجد در اختیار بازدیدکنندگان قرار داده می‌شود با توجه به کاربری ایاصوفیه به عنوان مسجد، توصیه می‌شود هنگام بازدید، لباس‌هایی بلندتر از زانو و پوشاننده شانه‌ها به تن داشته باشید


بخش های مختلف مسجد ایاصوفیه

موزاییک های شگفت انگیز

موزاییک‌های به کار رفته در طراحی و ساخت مسجد ایاصوفیه در ترکیه، یکی از مهم‌ترین عوامل جذابیت و زیبایی خیره‌کننده این بنا هستند. موزاییک‌های طلاکاری، نقره‌کاری، شیشه‌ای، سفالی و رنگارنگ به کار رفته در بخش‌های بالایی و سقف که با نقش‌ و نگارهای هندسی، متعلق به قرن ششم هستند. بر روی تعدادی از موزاییک‌ها تصاویری از حضرت مریم و حضرت عیسی، جبرئیل، فرشته بزرگ میکائیل و لئون ششم به نمایش گذاشته شده‌است.

مناره ها

یکی از اصلی‌ترین نمادهایی که با تبدیل کلیسا به مسجد ایاصوفیه در آن ساخته شد، مناره‌ها هستند. ۴ مناره که به ارتفاع ۶۰ متر با ساختاری محکم و بدنه‌ای ضخیم، ساختار اصلی ایاصوفیه را کامل می‌کنند. هر کدام از این مناره‌ها در طی سال‌های مختلف به سازه اضافه شدند که قدمت آن‌ها را متعلق به قرن‌های ۱۵، ۱۶ و ۱۹ میلادی تخمین می‌زنند.

سنگ قبر فرمانده انریکو داندولو

در طبقه بالای ایاصوفیه سنگ قبری نمادین متعلق به فرمانده انریکو داندولو، از حاکمان ونیزی، قرار گرفته است. فرمانده‌ای که رهبری جنگ‌های صلیبی چهارم را برعهده داشت و در سال ۱۲۰۵ در شهر استانبول درگذشت.

کتیبه وایکینگ ها در ایاصوفیه

در بخش جنوبی مسجد ایاصوفیه و بر روی دیوارهای مرمرین، کتیبه‌هایی از وایکینگ‌ها وجود دارد که متعلق به قرن نهم است. برخی بر این باورند که این نوشته‌ها توسط یک سرباز وایکینگ که در زمان امپراتوری روم شرقی خدمت می‌کرد، بر روی دیواره‌های ایاصوفیه حک شده‌است.

امفالیون، جایگاهی برای تاج گذاری

همانطور که اشاره شد، ایاصوفیه که در ابتدا کلیسا بود، مراسم تاج‌گذاری بسیاری از حاکمان وقت هم در آن‌جا انجام می‌شد. در بازدید از ایاصوفیه امروزی، قسمتی را بر روی زمین می‌بینید که بر روی آن دایره‌هایی مرمری با رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف در اطراف یک دایره بزرگ به تصویر کشیده شده‌است. این نقطه محل تاج‌گذاری حاکمان در گذشته است که امفالیون (The Omphalion) نام دارد.

گنبد، نقطه کانونی ایاصوفیه

مسجد ایاصوفیه از تعدادی نیم‌گنبد تشکیل شده‌است، اما گنبد اصلی را با ارتفاع ۵۵.۶ متر و قطری در حدود ۳۲ متر ساخته‌اند. ظاهر ابتدایی این گنبد مسطح بود، اما به مرور زمان و در حین بازسازی‌ها ظاهری به مانند آن‌چه امروز بر روی ساختمان می‌بینید، به خود گرفته است. «معمار سینان» طراح اصلی این گنبد است. گنبد ایاصوفیه در کنار سایر نقش‌ و نگارهایی که دارد، مزین به آیات قرآنی است.

در ورودی پادشاهان

در گذشته پادشاهان برای ورود به ایاصوفیه از در مخصوصی وارد می‌شدند که در شاهی نام داشت. دری با ارتفاع ۷ متر که دارای اسکلت و پوشش برنزی بود و از چوب بلوط ساخته شده‌است. این در بزرگ‌ترین در ایاصوفیه محسوب می‌شود که متعلق به قرن ششم است و محل رفت‌وآمد پادشاهان و نزدیکان آن‌ها بود.

در زیبا، قدیمی ترین بخش ایاصوفیه

در زیبا با قدمتی متعلق به قرن دوم میلادی، قدیمی‌ترین بخش مسجد ایاصوفیه است. دری برنزی که در سال ۸۳۸ از یک معبد بت‌پرستی جدا و به دستور امپراتور تئوفیلوس به ایاصوفیه آورده شد. پس از نصب، بر روی آن نقش‌ونگارهای متفاوت و ویژه‌ای را طراحی کردند.

در مرمرین، نمادی از بهشت و جهنم

در بخش جنوبی ایاصوفیه هم دری مرمرین قرار داشت که محل رفت‌وآمد حاکمان بود. دری ساخته شده از سنگ مرمر که دو لنگه دارد و یک طرف آن نمادی از بهشت و طرف دیگر نمادی از جهنم است. این در ورودی بخشی از ایاصوفیه است که جلسات مهم حکومتی در آن‌جا برگزار می‌شد.


بهترین زمان بازدید از ایاصوفیه

فصل مناسب بازدید از مسجد و موزه ایاصوفیه کاملا بستگی به اولویت های سفر شما دارد چرا که این مجموعه در شهر استانبول قرار گرفته و این شهر در طول سال آب و هوای متفاوتی دارد اما معمولاً گردشگران سعی می کنند در فصل بهار و پاییز به استانبول سفر کنند که علاوه بر بازدید از جاذبه ها بتوانند در جشنواره ها وحراج های این شهر نیز شرکت داشته باشند.

  • بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز
  • خلوت ترین زمان بازدید: فصل زمستان، اوایل صبح و روزهای وسط هفته اگرچه هوا سردتر است، اما تعداد توریست‌ها کمتر است و می‌توانید از آرامش بیشتری در بازدید بهره‌مند شوید.
  • شلوغ ترین زمان: آخر هفته ها و فصل تابستان


دسترسی به ایاصوفیه

برای دسترسی به مسجد ایاصوفیه می‌توانید از راه‌های زیر اقدام کنید:    

تراموا خط تراموای T1 به ایستگاه "سلطان احمد" (Sultanahmet) می‌رسد که فاصله کمی تا ایاصوفیه دارد. هزینه استفاده از تراموا در استانبول به طور کلی به صورت زیر است: 1. بلیت تک‌سفره: حدود 15 لیر ترکیه. 2. بلیت چندسفره: معمولاً می‌توانید بلیت‌هایa چندسفره بخرید که ممکن است کمی ارزان‌تر باشد. 3. استفاده از کارت‌های الکترونیکی (İstanbulkart): اگر از کارت İstanbulkart استفاده کنید، هزینه هر سفر به حدود 12 لیر کاهش می‌یابد. این کارت قابل شارژ است و می‌توانید از آن برای سفر در سایر وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو، اتوبوس و کشتی نیز استفاده کنید
مترو نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به ایاصوفیه، ایستگاه "سیرکجی" (Sirkeci) یا "شیشانه" (Şişhane) است. از آنجا می‌توانید با پیاده‌روی به ایاصوفیه برسید. هزینه استفاده از مترو در استانبول به صورت زیر است: 1. بلیت تک‌سفره: حدود 15 لیر ترکیه. 2. استفاده از کارت İstanbulkart: اگر از کارت İstanbulkart استفاده کنید، هزینه هر سفر به حدود 12 لیر کاهش می‌یابد. این کارت قابل شارژ است و می‌توانید از آن برای سفر در سایر وسایل حمل و نقل عمومی مانند تراموا، اتوبوس و کشتی نیز استفاده کنید.
اتوبوس چندین خط اتوبوس به منطقه سلطان احمد می‌روند. می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن‌های حمل و نقل عمومی، خط مناسب را پیدا کنید.
تاکسی تاکسی‌ها در استانبول به راحتی در دسترس هستند و می‌توانید با استفاده از تاکسی به ایاصوفیه بروید. نرخ پایه: حدود 19 لیر ترکیه هزینه هر کیلومتر: حدود 10 لیر برای هر کیلومتر اضافی.


نزدیکترین جاذبه ها به ایاصوفیه

در نزدیکی مسجد ایاصوفیه جاذبه های زیادی وجود دارد که می توانید د رمنار بازدید از مسجد زیبای ایاصوفیه از آنها نیز بازدید کنید.

کاخ توپکاپی Topkapı Palace Museum Cankurtaran, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey این کاخ در منطقه فاتح و نزدیک به مسجد ایاصوفیه و مسجد سلطان احمد قرار دارد. برای دسترسی به آن، می‌توانید از وسایل حمل و نقل عمومی مانند تراموا یا اتوبوس استفاده کنید.
حمام خرم سلطان Hürrem Sultan Hamamı Kasımpaşa, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey
باسیلیکا سیسترن Alemdar, Yerebatan Cd. No:1, 34110 Fatih/İstanbul, Turkey
موزه باستان شناسی Osman Hamdi Bey Yokuşu, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey
مسجد سلطان احمد Sultan Ahmet Mahallesi, At Meydanı No:7, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey
برج گالاتا Bereketzade Mahallesi, Galata Kulesi, 34421 Beyoğlu/İstanbul, Turkey


هتل های نزدیک مسجد ایاصوفیه

اگر  قصد اقامت در بخش اروپایی استانبول را داشته باشید می توانید در یکی از هتل های زیر اقامت کنید:

هتل سلطان هیل Sultan Ahmet, Tavukhane Sk. No:15, 34122 Fatih/İstanbul, Türkiye  
هتل صبا استانبول Binbirdirek, Şht. Mehmetpaşa Ykş. No:6, 34122 Fatih/İstanbul, Türkiye  
هتل دابل تری بایهیلتون استانبول Caferaga Mah. Sozdener Cad. No:31 Kadikoy, Kadikoy, 34710 Istanbul, Turkey |  
هتل بوتیک سنت سوفیا استانبول Cankurtaran, Alemdar Cd. No:2, 34122 Fatih/İstanbul, Türkiye  
هتل بست وسترنامپریال پالاس Hocapasa Mah. Hudavendigar Cad. 1719, Sirkeci, Old City Sultanahmet Istanbul Istanbul  


ثبت دیدگاه

کد امنیتی

نظرات کاربران